Kościół Św. Mikołaja przy placu Dominikańskim, uchodzący za najstarszy murowany kościół Gdańska, niezmiennie przynależał do zakonu Dominikanów, których sprowadził tu z Krakowa polski Święty Jacek Odrowąż, a osadził książę Świętopełk.
Zakonnicy ci, chcąc nakłonić wiernych do licznego uczestnictwa we mszy Św. odpustowej, ubiegali się o przywilej urządzania jarmarku, na co uzyskali pozwolenie od papieża Aleksandra IV w 1260 r. Od tamtej pory co roku 4 sierpnia – w dzień Św. Dominika o godzinie 12.00 rozbrzmiewały w mieście dzwony sygnalizując rozpoczęcie jarmarku. Początkowo ludowy festyn służył nabożnym modłom i zabawie, szybko jednak przekształcił się w imprezę gospodarczą i kulturalną o dużym znaczeniu dla całego miasta. Największe domy towarowe w ciągu całego roku przygotowywały się na ten dzień.
Z czasem zwiększał się zarówno obszar, jak i czas trwania jarmarku. Oprócz placu Dominikańskiego objął ul. Długą i Wały Jagiellońskie, a obecnie także ul. Mariacką. Ponadto trwa dwa, a nawet trzy tygodnie (2004). Dawniej, w dniu Św. Dominika na jarmarku można było kupić toruńskie pierniki, kaszubską ceramikę, czeskie szkło, wschodnie futra i dywany, angielskie sukno, cygańskie garnki oraz gdańską wódkę i bursztyny. Dziś króluje biżuteria i oryginalne stroje.
