Dynastia Piastów

Mieszko I

Urodzony: ok.930 r.
Zmarł: 25 maja 992 r.
Żył: ok. 62 lata
Panował: ok. 963-992 r.

Ojciec: Siemomysł
Matka: Nieznana
Rodzeństwo: Czcibor, Adelajda, inni bracia nieznani z imienia
Żony: Dobrawa, Oda
Dzieci: Bolesław (Chrobry), Mieszko, Lambert, Świętopełk, Świętosława, syn nieznany z imienia

Początki panowania Mieszka

Nie jest znana droga jaką ród Mieszka doszedł do władzy. Sami przodkowie Mieszka są nam znani jedynie z imion – ojciec Siemomysł, dziad Leszek (Lestek), pradziad Siemowit – lecz poza imionami miewiele na ich temat jest jasne. Samo dzieciństwo Mieszka jest owiane tajemnicą.

Najprawdopodobniej urodził się między 930 a 940 rokiem. Gall Anonim pisze również, iż do siódmego roku życia pierwszy książę piastowski był niewidomy lecz informacje te nie są pewne (może jest to aluzja do życia w pogaństwie).

Pierwsze udokumentowane wzmianki o Mieszku pochodzą z 963 r. – w roku tym po raz pierwszy pada nazwa Polski, a także imię księcia w kronice saskiej Widukindaz Korbei. Państwo Polan, jak na plemienne, było wówczas rozległym. Z początku obejmowało Wielkopolskę lecz z biegeim czasu dołączane były kolejne tereny: Mazowsze (ok. 960r.), Pomorze Gdańskie i Zachodnie (967-972) następnie Małopolska i Śląsk (990r.).Pod władzą Mieszka znalazły się również tymczasowo Grody Czerwieńskie, lecz zostały utracone w 981 r.

Zanim doszło do chrztu Polski w 966 roku Mieszko prowadził ciężkie boje z Wieletami , z których po sojuszu z Czechami wyszedł zwycięsko.

Chrzest polski

W 965 roku doszło do małżeństwa Mieszka I z czeską księżniczką Dobrawą – córką księcia Bolesława.

W tym czasie Czechy były państwem chrześcijańskim. Sojusz ten otwierał więc drogę Polski do wiary w Chrystusa. Dlaczego Mieszko podjął tak ważną decyzję? Czy był to tylko krótkowzroczny zabieg polityczny by rozerwać sojusz między Wieletami a Czechami? Z pewnością nie gdyż decyzja ta miała ogromne znaczenie dla całego państwa. Mieszko chcąc trwale zjednoczyć całe państwo z pewnością chciał umocnić swoją pozycję jako jedynego władcy. Wiara chrześcijańska uznawała, że władza pochodzi od Boga, każdy więc sprzeciw wobec woli panującego mógł być uznany za herezję, czy nawet bunt wobec Boga za co groziła kara śmierci.

Kolejnym aspektem jest rola Kościoła jaką odgrywał we wczesnośredniowiecznej Europie. Duchowieństwo było wówczas najbardziej wykształconą grupą społeczną – ich pomoc w zarządzaniu już rozległego państwa polskiego była nieoceniona.

Przyjęcie chrztu odbierało też pretekst chrześcijańskim niemieckim panom do najazdów na zachodznie granice państwa Polan. Dawało więc nowy międzynarodowy wymiar bezpieczeństwa młodego państwa.

Chrzest a także założenie biskupstwa w Poznaniu w 968 roku, które było uzależnione wyłącznie od Stolicy Apostolskiej (nie od arcybiskupstwa magdeburskiego) umacniało pozycję Polski jako kraju suwerennego. Pierwszym biskupem w Poznaniu został pochodzący najprawdopodobniej z Włoch lub Lotaryngii biskup Jordan.

Z drugiej jednak strony Mieszko decydując się na taki ruch odbierał swoim poddanym prawo do wiary w pogańskie bóstwa, które czcili zapewne przez setki lat. Groziło to otwartym buntem, lecz do takich tragicznych zdarzeń nie doszło. Świadczy to o autorytecie jakim cieszył się książę w ówczesnej Polsce. Nie można jednak wykluczyć, iż nikt przeciw nowej wierze się nie buntował – z pewnością istnieli ludzie, którzy knuli przeciwko Mieszku, najprawdopodobniej szukając przymierza z pogańskimi Wieletami, lecz Polska wspólnie z Czechami pokonała przeciwników.

Konflikty z Niemcami

Niemcy w tym czasie były potężnym państwem. Chrzest Polski odbył się najpewniej za zgodą Ottona I – władcy niemieckiego. Mieszko płacił też daninę cesarzowi z części swego terytorium. Lecz ambicje Mieszka były duże. Chciał zagarnąć Pomorze Zachodnie.

Latem 972 roku doszło do konfliktu z Niemcami. W czasie tym Otton I był we Włoszech. Margrabia Marchii Wschodniej, Hodon, wyruszył z wojskiem na wschód lecz nie uderzył bezpośrednio na Poznań i Gniezno – spotkał się z wojskiem Mieszka pod Cedynią. Świadczy to najpewniej o tym, iż Hodon chciał przeszkodzić Mieszkowi w wyprawie na Pomorze Zachodnie (w 972 r. Pomorze Zachodnie zostało dołączone do państwa polskiego), chciał ograniczyć jego wpływy. 24 czerwca doszło do pierwszej udokumentowanej bitwy w dziejach Polski. W bitwie pod Cedzyną wojska Hodona zostały rozgromione dzięki skutecznemu manewrowi brata Mieszka – Czcibora. Kronikarz opisuje, że w wyniku tej bitwy przy życiu pozostał tylko Hodon oraz ojciec Thietmara – Zygfryd. Sam cesarz Otton I zdaje się niewiele wiedział o ataku Hodona. Wysłał gońców z Włoch do Mieszka i Hodona, i wezwał ich do natchmiastowego zaprzestania walk. Gdy rozpatrzył sprawę na Wielkanoc 973 roku zażądał od Mieszka zakładnika – został nim pierworodny – Bolesław.

Stosunki polsko-niemieckie się wciąż pogarszały. 7 maja 973 r. zmarł cesarz Otton I. W czasie tym zapewne do kraju wrócił Bolesław. Walki z Niemcami o Pomorze ciągnęły się dalej. W roku 979 doszło do kolejnej przegranej przez niemieckie wojska bitwy, lecz na tej bitwie konflikt się koczył, gdyż doszło do małżeństwa Mieszka I z Odą – córką Margrabiego Marchii Północnej Teodoryka (2 lata wcześniej zmarła pierwsza żona księcia – Dobrawa). Małżeństwo to jednak spotkało się z potępieniem Kościoła, gdyż wybranka Oda był w tym czasie w klasztorze, a dostojnicy kościelni nie zezwolili na zrzucenie habitu. Jednak polityka przemogła. Z okazji ślubu Mieszko uwolnił przebywających w niewoli Miemców.

Walki z Niemcami skończyły się również dlatego, iż na terenach wschodnich Niemiec wybuchło powstanie ludów zachodniosłowiańskich w 981 r. Wewnętrzne sprawy pozwoliły utwierdzić więc pokój między Polską a Niemcami.

Dalsze losy księcia

Po ustabilizowaniu sytuacji na Zachodzie sytuacja zmieniła się na wschodzie. W roku 981 książę ruski Włodzimierz I Wielki zdobył Grody Czerwieńskie – terytorium z ważną drogą handlową łączącą Kijów z Krakowem i dalej z Pragą. Nie wiadomo od kiedy Grody były w posiadaniu Mieszka – najprawdopodobniej przejął je na początku swego panowania, ale również zagarnąć je mógł ojciec Mieszka – Siemiomysł.

W roku 990 rozpoczął się konflikt zbrojny z Czechami. Sojusz z Czechami przetrwał więc niewiele po śmierci Dobrawy w 977 roku. Po stronie Czech znowu opowiedzieli się Wieleci, po stronie Polski zaś stanęli niedawni przeciwnicy – Niemcy. Na prośbę Mieszka cesarzowa Niemiec Teofano (sprawowała rządy po śmierci Ottona II – Otton III był wówczas małoletni) udostępniła Mieszkowi cztery hufce rycerstwa, lecz ci porozumieli się z władcą Czech Bolesławem i część z nich wróciła do domu, a część wzięto jako zakładników by wytargować pokój z Mieszkiem za ich życie. Mieszko się nie zgodził i bez pomocy Niemiec zagarnął Małopolskę – dawne państwo Wiślan, oraz Śląsk.

Mieszko I by wzmocnić swój kraj prowadził też bardzo aktywną politykę zagraniczną opierając ją na małżeństwach dynastycznych. Swoją siostrę – Adelajdę – wydał za Gejzę – twórcę państwa węgierskiego, córkę zaś – Świętosławę zwaną Storradą lub Sygrydą – za Eryka Zwycięskiego – króla Szwecji i Danii. Po jego śmnierci w 994 roku Storrada wyszła za mąż za Swena Widłobrodego – władcę Danii.

Być może dzięki małżeństwu z władcą Szwecji i Danii Mieszko próbował stworzyć sojusz militarny ze Skandynawami, gdyż najprawdopodobniej Polska nie raz korzystała z ich najemników.

Polityka dynastyczna pozwoliła Mieszkowi na ugruntowanie pozycji młodego chrześcijańskiego państwa polskiego.

Mieszko zmarł 25 maja w 992 roku. Pochowany został w Poznaniu.

Powiązane artykuły

Sprawdź też
Close
Back to top button