Dzisiaj chciałam zapoznać Czytelników z książkami: „Marzec 1968 w dokumentach MSW. Tom 1 Niepokorni” i „Marzec 1968 w dokumentach MSW. Tom 2, Kronika wydarzeń część I” Franciszka Dąbrowskiego, Piotra Gontarczyka i Pawła Tomasika, wydanymi przez IPN w ramach serii „Dokumenty”.
Publikacje są zbiorem autentycznych dokumentów z czasów poprzedzających (Tom I) oraz zapisem wydarzeń (Tom 2) Marca 1968 w Polsce. Każda z nich zawiera: spis treści, wstęp, wykaz jednostek, wykaz skrótów i indeks.
W pierwszej pozycji odnajdziemy 255 dokumentów podzielonych na III rozdziały. Pierwszy dotyczy działalności Klubów Literackich w okresie od stycznia 1963 do stycznia 1968 ( w tym Klubu Literackiego „Ognisko”, Towarzystwa Kultury Moralnej, Społecznego Klubu Dobrej Roboty, Klubu Ludzi Interesujących czy Klubu Poszukiwaczy Sprzeczności). Drugi zatytułowany „Literaci” przedstawia aktywność Związku Literatów Polskich w okresie styczeń 1964- czerwiec 1967. Kolejny rozdział został poświęcony sytuacji na Uniwersytecie Warszawskim i grup działających na terenie uczelni w latach 1962- 1968 i osób z nimi związanych.
Na kartach drugiej książki, będącej kontynuacją pierwszej, znajduje się 247 dokumentów. Ich ramy czasowe obejmują od stycznia do końca marca 1968. W tej części dodatkowo oprócz stałych elementów znajdziemy sprostowania.
Wśród dokumentów znajdują się akta MSW oraz SB: notatki, oświadczenia, raporty, informacje sytuacyjne, sprawozdania, meldunki itp. (zazwyczaj publikowanych w całości). W książkach Czytelnik zapozna się z tak oczywistymi materiałami jak: List 34, List otwarty do członów POP PZPR i członków uczelnianej Organizacji ZMS przy Uniwersytecie Warszawskim Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego czy tekst przemówienia prof. Leszka Kołakowskiego z 21 października 1966 r. Jednak ogromna większość z nich nigdy wcześniej nie została opublikowana i można znaleźć wśród nich prawdziwe perełki takie jak: informacja dotycząca komentarzy na temat zebrania OW ZLP w dniu 7 maja 1965 r. czy notatka dyrektora Biura „B” MSW płk. Bonifacego Jedynaka dotycząca wystąpień studenckich na ulicach Warszawy oraz zainteresowania nimi placówek zagranicznych.
Atutem „Marca 1968 w dokumentach MSW” są przypisy dolne, które przy dokumentach mają charakter biograficzny dla osób występujących w aktach. Dzięki temu nawet Czytelnik niezwiązany z tematem może bez większych trudności zrozumieć tekst. Obydwa tomy pokazują w jak dużym stopniu Koła Literackie, ZLP i środowisko uniwersyteckie były inwigilowane przez SB. Dzięki zamieszczeniu relacji kilku świadków z tych samych wydarzeń mamy możliwość poznania pełniejszego (choć subiektywnego) obrazu opisywanej sytuacji. Dodatkowo sama forma – dokumentów daje Czytelnikowi możliwość wgłębienia się w temat, samodzielnej analizy materiału, wyciągnięcia własnych wniosków i jest bardzo dobrym uzupełnieniem przy czytaniu syntezy dotyczącej Marca 1968. Zamieszczone w publikacji kroniki wydarzeń dają szansę szczegółowego zapoznania się z przebiegiem wydarzeń. Obydwa tomy są wykonane bardzo dobrze i dzięki wysokiej jakości papieru i twardej okładce powinny służyć długi czas nabywcy.
